صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی Private Equity، یک نوع صندوق سرمایه گذاری است که نیازهای مالی کسب و کارها را تامین می‌کند. تفاوت این صندوق با صندوق پروژه در انتخاب نوع پروژه و چارچوب فعالیت آنها متفاوت می‌باشد.
در مقالات متعدد در خصوص انواع صندوق های سرمایه گذاری توضیحاتی ارائه کردیم و در این مقاله قصد داریم به سوال صندوق سرمایه گذاری خصوصی پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
صندوق سرمایه گذاری خصوصی (PE) چیست؟
صندوق سرمایه گذاری خصوصی Private Equity با هدف احیاء شرکت‌هایی که با مشکل تامین سرمایه مواجه هستند، راه اندازی شده است. این نوع صندوق در کشورهای دیگر مورد توجه بسیاری قرار گرفته اما ساز و کار صندوق سرمایه گذاری خصوصی در ایران در سال 97 توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهیه و ابلاغ شد.
اعطای مجوز به آغاز فعالیت صندوق سرمایه گذاری خصوصی منوط به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار، تشکیل مجمع صندوق و ارائه اساسنامه و امیدنامه صندوق، قبولی سمت توسط مدیر، متولی و حسابرس، فهرست هویت و اقامتگاه موسسات و تعداد واحدهای ممتاز، تایید بانک مبنی بر واریز ارزش مبنای واحدهای ممتاز و سایر موارد به تشخیص سازمان بورس می‌باشد.
واحدهای این صندوق به دو نوع سهام ممتاز و سهام عادی تقسیم می‌شود. واحدهای سرمایه گذاری ممتاز مختص موسسان صندوق است و در زمان تاسیس پس از تصویب مجمع صندوق و سازمان بورس منتشر می‌گردد. همچنین واحدهای سرمایه گذاری عادی در زمان تاسیس و پس از تشکیل صندوق صادر می‌شود. اوراق صندوق سرمایه گذاری خصوصی همچون دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری به دو روش صدور – ابطال و etf قابل معامله هستند.
صندوق سرمایه گذاری خصوصی مختص چه کسانی است؟
کسانی که ریسک پذیری بالایی دارند و خواهان دریافت سود بیشتری از بازار هستند، اوراق صندوق سرمایه گذاری خصوصی می‌تواند گزینه مناسبی باشد. یکی از ریسک های صندوق سرمایه گذاری خصوصی، احتمال کاهش قیمت اوراق صندوق است.
ترکیب دارایی صندوق خصوصی
در صندوق سرمایه گذاری خصوصی، سرمایه های خرد جمع آوری شده و در سهام صنایع مختلف سرمایه گذاری می‌شود. مانده وجوه این صندوق با تشخیص مدیر صندوق به اوراق صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و ... تخصیص می‌یابد.
جهت کسب بازدهی بیشتر از صندوق سرمایه گذاری خصوصی، سرمایه گذاران باید افق زمانی سرمایه گذاری خود را بلندمدت انتخاب کنند.
ارکان صندوق سرمایه گذاری خصوصی
1- شرکت PE: شرکتی است که دارای افراد متخصص در اجرای سرمایه‌گذارهای خطرپذیر و رشدی هستند. این شرکت‌ها به مدیر سرمایه گذاری و شریک مدیریتی GP مشاوره می‌دهد. پست‌های کلیدی و تصمیم‌گیری‌های با اهمیت در بخش شریک مدیریتی و مدیر سرمایه‌گذاری بر عهده شرکت pe است.
2- شرکای سرمایه گذاری LP: سرمایه گذاران تامین مالی پروژه‌ها را برعهده دارند. این سرمایه گذاران به عنوان سرمایه گذار غیرفعال محسوب می‌شوند که تعهدات آن در صندوق به میزان سرمایه آنها است. این شرکای سرمایه گذار شامل خیریه‌ها، بیمه‌ها، شرکت‌ها، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق در صندوق و ... می‌شود.
3- شریک مدیریتی GP: شریک مدیریت مسئولیت مدیریت صندوق را بر عهده دارد. مسئولیت بدهی و تعهدات صندوق بر عهده شریک مدیریتی است. یکی از مهم ترین ویژگی‌های شریک مدیریتی، تامین بخشی از سرمایه صندوق می‌باشد.
4- مدیر سرمایه گذاری: مدیر سرمایه گذاری وظیفه مدیریت عملیات روزمره صندوق را بر عهده دارد. این مدیر وظیفه دارد تا فرصت‌های سرمایه گذاری را ارزیابی و به شرکت‌های موجود در پرتفو مشاوره بدهد. همچنین مدیر سرمایه گذاری فرآیند حسابرسی و گزارش دهی را مدیریت می‌نماید و در ازای این خدمت، کارمزد دریافت می‌کند.
5- شرکت‌های موجود در پرتفوی صندوق: صندوق در طول عمر خود می‌تواند بین 10 تا 15 شرکت را تامین مالی کند.
تفاوت صندوق سرمایه گذاری خصوصی و صندوق پروژه
تامین مالی کسب و کارها باعث شده تا برخی صندوق سرمایه گذاری خصوصی و صندوق پروژه را یکسان بدانند اما این دو صندوق تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند.
یکی از بارزترین تفاوت صندوق سرمایه گذاری خصوصی و صندوق پروژه در انتخاب پروژه و کسب و کار است. صندوق پروژه مختص پروژه‌هایی است که به تازگی آغاز به کار کرده‌اند و برای ادامه کار نیاز به تامین مالی دارند. در صورتی که هنوز پروژه‌ای آغاز نشده باشد، امکان ایجاد یک پروژه نیز وجود دارد.پس از بهره برداری از پروژه، صندوق پروژه منحل شده و اوراق صندوق به سهام تبدیل می‌شود.
در مقابل صندوق سرمایه گذاری خصوصی بر روی پروژه‌هایی که حداقل 3 سال از فعالیت آن گذشته باشد، سرمایه گذاری می‌کند. حداکثر دوره فعالیت صندوق خصوصی حداکثر 7 سال است.
یکی دیگر از تفاوت های بارز این دو نوع صندوق، شفافیت در پروژه‌ها است. در صندوق های پروژه پیش از آغاز فعالیت، تمام مسیر و پروژه مشخص می‌باشد اما در صندوق سرمایه گذاری خصوصی در زمان سرمایه گذاری، اهداف سرمایه گذاری به طور کامل مشخص نشده است.
تفاوت صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی با صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
تفاوت عمده صندوق سرمایه گذاری مشترک و صندوق سرمایه گذاری خصوصی در دریافت کارمزد، محل جذب سرمایه‌ها و پرتفوی صندوق می‌باشد. صندوق سرمایه گذاری مشترک برای تامین سرمایه به سراغ سرمایه‌گذاران عادی و خرد می‌رود. در حالی که صندوق سرمایه گذاری خصوصی، سرمایه مورد نیاز را از سرمایه گذاران نهادی و شرکای سرمایه گذاری جمع آوری می‌کند.
یکی از بارزترین تفاوت های صندوق سرمایه گذاری مشترک و صندوق سرمایه گذاری خصوصی در انتخاب نوع شرکت است. صندوق سرمایه گذاری خصوصی در شرکت‌های خصوصی و صندوق سرمایه گذاری مشترک در شرکت های سهامی عام سرمایه گذاری می‌کنند.
جمع بندی
گاهی برخی از شرکت‌های متوسط و بزرگ با مشکل تامین مالی مواجه می‌شود، در این صورت امکان استفاده از خدمات صندوق سرمایه گذاری خصوصی را دارند. به طور کلی صندوق سرمایه گذاری خصوصی یکی از صندوق های پرریسک در بازار سرمایه است که با هدف تامین مالی شرکت‌ها ایجاد شده است. اگر سرمایه گذاران افق زمانی بلندمدت در سرمایه گذاری داشته باشند، بازدهی خوبی از این صندوق دریافت می‌کنند.
